عمل جراحی کمر

چه زمانی عمل جراحی کمر ضرورت دارد؟

کمر درد یکی از شایع‌ترین دلایل مراجعه افراد به مراکز درمانی است. بسیاری از مردم با شنیدن نام “دیسک کمر” یا “تنگی کانال نخاعی”، اولین تصویری که در ذهن‌شان شکل می‌گیرد، “جراحی” است. از طرفی، بعضی بیماران آن‌قدر از عمل جراحی می‌ترسند که حتی با وجود علائم جدی، درمان‌های ضروری را پشت گوش می‌اندازند. اما واقعیت چیست؟ آیا هر کسی که دیسک دارد باید جراحی شود؟ یا اصلاً جراحی باید آخرین گزینه باشد؟

جواب این است: نه افراط، نه تفریط. جراحی کمر در شرایط خاص و مشخص، ضروری و نجات‌بخش است؛ اما در بیشتر موارد، درمان غیرجراحی به‌ویژه فیزیوتراپی تخصصی، کاملاً مؤثر و کافی است.

چه زمانی عمل جراحی لازم نیست؟

اکثر کمردردها منشأ عضلانی، مکانیکی یا مرتبط با وضعیت غلط بدن دارند. حتی بیرون‌زدگی دیسک در بسیاری از موارد می‌تواند بدون جراحی و با روش‌هایی مثل فیزیوتراپی، تمرین‌درمانی و اصلاح سبک زندگی، درمان شود. در واقع، بیش از ۹۰٪ کمردردها با درمان‌های غیرجراحی بهبود پیدا می‌کنند.

مواردی که معمولاً نیاز به جراحی ندارند:
- دردهای متناوب و قابل کنترل با دارو یا فیزیوتراپی
- فتق دیسک خفیف تا متوسط بدون ضعف یا بی‌حسی شدید
- درد بدون علائم عصبی پیش‌رونده
- تنگی خفیف کانال نخاعی
- درد ناشی از اسپاسم عضلات یا اختلالات وضعیت بدن (مثل لوردوز یا اسکولیوز خفیف)


چه زمانی باید به جراحی کمر فکر کرد؟

اگرچه بسیاری از مشکلات ستون فقرات بدون جراحی قابل درمان هستند، اما در برخی شرایط خاص، جراحی نه‌تنها ضروری بلکه حیاتی است. تأخیر در این موارد ممکن است منجر به آسیب غیرقابل بازگشت شود.

مهم‌ترین نشانه‌هایی که ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند:
- ضعف پیشرونده در اندام‌ها

مثلاً وقتی بیمار دچار افتادگی مچ پا (foot drop) یا کاهش قدرت شدید در ران یا ساق می‌شود. این علامت نشان می‌دهد عصب تحت فشار است.

- بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع

علامت هشداردهنده‌ای به نام سندرم “کادا اکوئینا” که نیاز به جراحی اورژانسی دارد.

- درد شدید و مقاوم به درمان

اگر درد بیمار شدید، مزمن و بدون پاسخ به درمان‌های طبی و فیزیوتراپی باشد (معمولاً بیش از ۶ تا ۱۲ هفته)، و زندگی روزمره فرد را مختل کرده باشد، جراحی می‌تواند راه‌حل مؤثری باشد.

- فتق شدید دیسک با فشار مستقیم روی نخاع یا ریشه‌های عصبی

در این حالت، بیرون‌زدگی دیسک به‌قدری شدید است که کانال نخاعی را تنگ می‌کند و عملکرد عصبی را تهدید می‌کند.

- تنگی شدید کانال نخاعی یا لغزش مهره (اسپوندیلولیستزیس) پیشرفته

در صورت وجود علائم عصبی مداوم و افت عملکرد، گاهی جراحی اجتناب‌ناپذیر می‌شود.



فیزیوتراپی قبل و بعد از جراحی: نقش حیاتی و مکمل


حتی در مواردی که جراحی انجام می‌شود، فیزیوتراپی قبل از عمل (prehab) و توانبخشی پس از عمل (rehab) نقش مهمی در بازیابی عملکرد، کاهش عوارض و پیشگیری از عود مجدد دارد.
- تمرینات اختصاصی برای تقویت عضلات تثبیت‌کننده ستون فقرات
- آموزش وضعیت صحیح بدن و حرکات روزمره
- درمان دستی، مایوفاشیال ریلیز و کاهش اسپاسم‌های عضلانی
- لیزر درمانی، شاک‌ویو، الکتروتراپی و درای نیدلینگ برای کاهش درد


اشتباهات رایج بیماران

- ترس افراطی از جراحی: بعضی بیماران حتی با وجود علائم جدی، سال‌ها از درمان فرار می‌کنند و به‌جای کنترل مشکل، به مزمن شدن آن کمک می‌کنند.
- عجله در انتخاب جراحی: برخی افراد با دیدن عکس MRI و شنیدن نام «دیسک» بدون بررسی دقیق، سریع به سمت جراحی می‌روند، در حالی که بسیاری از دیسک‌ها بدون علائم هستند و فقط در تصویر دیده می‌شوند.
- اعتماد کور به اینترنت یا تجربه اطرافیان: بدن هر فرد منحصر‌به‌فرد است؛ درمان مناسب برای یکی، شاید برای دیگری مناسب نباشد.


جمع‌بندی: تصمیم درست، نتیجه بهتر

عمل جراحی کمر نه یک معجزه و نه یک کابوس است؛ بلکه یک ابزار درمانی است که در زمان مناسب باید از آن استفاده کرد.
مشاوره با فیزیوتراپیست متخصص و جراح ستون فقرات، ارزیابی دقیق بالینی، بررسی تصویر‌برداری و علائم بیمار، همگی در تصمیم‌گیری صحیح نقش دارند.

در کلینیک مهراد، ما تلاش می‌کنیم بیماران را از جراحی‌های غیرضروری دور نگه داریم، اما اگر شرایط نشان دهد که جراحی بهترین گزینه است، آن را بدون تعصب و با آمادگی کامل به بیمار پیشنهاد می‌کنیم—چون سلامت و کیفیت زندگی شما اولویت ماست.