Plantar fasciitis

پلانتار فاشیاتیس و خار پاشنه

۱-پلانتار فاشیاتیس؛درد شایعی با راه‌حل مشخص

پلانتار فاشیاتیس یکی از شایع‌ترین علل درد پاشنه پا به‌خصوص در افراد فعال، ورزشکاران یا کسانی است که ساعات زیادی را در حالت ایستاده سپری می‌کنند. این بیماری در اثر التهاب نوار ضخیمی از بافت همبند به نام پلانتار فاشیا ایجاد می‌شود؛ نواری که از پاشنه تا پنجه پا کشیده شده و نقش مهمی در حمایت از قوس کف پا دارد

این نوار وقتی تحت فشار یا کشش مداوم قرار بگیرد، می‌تواند دچار آسیب‌های میکروسکوپی و التهاب شود که نتیجه آن درد شدید در پاشنه، به‌ویژه هنگام برداشتن اولین قدم‌ها در صبح یا بعد از مدتی بی‌تحرکی است.

۲-خار پاشنه

خار پاشنه (Heel Spur) در واقع رشد استخوانی کوچکی است که ممکن است در محل اتصال پلانتار فاشیا به استخوان پاشنه (کالکانئوس) به وجود بیاید. برخلاف تصور رایج، خار پاشنه همیشه علت درد نیست و در بسیاری از موارد حتی افراد بدون درد هم ممکن است در عکس‌برداری‌ها خار پاشنه داشته باشند.

در بیشتر موارد، این درد ناشی از التهاب بافت نرم (یعنی پلانتار فاشیا) است نه خود خار استخوانی.



علائم پلانتار فاشیاتیس
- درد در قسمت داخلی پاشنه، به‌ویژه با اولین قدم‌ها در صبح یا پس از نشستن طولانی
- درد با فعالیت شدید بیشتر می‌شود
- احساس سفتی در کف پا یا قوس پا
- درد ممکن است در طول روز کاهش یابد، اما با استراحت مجدد دوباره ظاهر شود



علت‌ها و عوامل خطر
- ایستادن طولانی‌مدت یا راه رفتن روی سطوح سخت
- کفش نامناسب (فاقد قوس مناسب یا پشتیبانی کافی)
- اضافه‌وزن
- کوتاهی عضلات ساق پا و آشیل
- صافی کف پا یا قوس زیاد
- فعالیت‌های شدید بدنی مانند دویدن یا پریدن


تشخیص

تشخیص پلانتار فاشیاتیس معمولاً بر اساس شرح حال دقیق بیمار و معاینه فیزیکی انجام می‌شود. در صورت لزوم، پزشک ممکن است تصویربرداری مانند X-ray یا MRI برای رد سایر علل درد پاشنه (مثل شکستگی یا پارگی فاشیا) درخواست کند.


درمان فیزیوتراپی برای پلانتار فاشیاتیس

درمان فیزیوتراپی یکی از مؤثرترین و کم‌عارضه‌ترین روش‌ها برای کنترل و بهبود این مشکل است:

۱-تمرینات کششی
- کشش فاشیای کف پا
- کشش عضلات پشت ساق و تاندون آشیل
- تمرینات تقویتی برای عضلات کف پا و ساق

۲-درمان‌های دستی (منوال تراپی)
- آزادسازی بافت نرم
- تکنیک‌های مایوفاشیال ریلیز

۳-درای نیدلینگ
- در صورت وجود تریگر پوینت یا اسپاسم عضلانی در عضلات ساق پا و کف پا

۴-لیزر پرتوان
- کاهش التهاب و درد با تحریک فرایند ترمیم در بافت آسیب‌دیده

۵-اصلاح الگوی حرکتی و آموزش استفاده از کفش مناسب

۶-شاک‌ویو تراپی
- یکی از مؤثرترین روش‌ها برای موارد مزمن و مقاوم به درمان

نقش شاک‌ویو تراپی در درمان پلانتار فاشیاتیس و خار پاشنه

شاک‌ویو تراپی (Shockwave Therapy) یکی از مؤثرترین و پیشرفته‌ترین روش‌های درمان پلانتار فاشیاتیس مزمن و مقاوم به درمان است. این روش با استفاده از امواج صوتی پرانرژی باعث تحریک فرایند ترمیم بافت، افزایش خون‌رسانی و کاهش التهاب می‌شود.

مزایای شاک‌ویو در درمان این اختلالات:
- کاهش سریع درد پاشنه
- کاهش التهاب مزمن فاشیا
- افزایش انعطاف‌پذیری بافت آسیب‌دیده
- تحریک روند ترمیم طبیعی بدن
- جایگزینی مناسب برای جراحی در بسیاری از بیماران

مطالعات بالینی نشان داده‌اند که بیش از ۷۰٪ از بیمارانی که از درد پاشنه مزمن رنج می‌برده‌اند، پس از ۳ تا ۵ جلسه شاک‌ویو تراپی، بهبودی قابل‌توجهی را تجربه کرده‌اند.


چه کسانی کاندید مناسب شاک‌ویو هستند
- افرادی که بیش از ۳ ماه دچار درد پاشنه هستند
- بیمارانی که به روش‌های رایج مانند دارو، فیزیوتراپی معمول یا کفش طبی پاسخ نداده‌اند
- کسانی که تمایلی به جراحی ندارند و به‌دنبال روشی غیرتهاجمی هستند


چرا شاک‌ویو بهتر از درمان‌های سنتی است؟
- نیاز به دارو یا تزریق ندارد
- بدون درد و غیرتهاجمی است
- بدون نیاز به استراحت طولانی یا قطع فعالیت‌های روزمره
- قابل انجام در کلینیک و بدون بیهوشی


باورهای غلط درباره خار پاشنه
- اشتباه رایج: “درد پاشنه حتماً به خاطر خار پاشنه است.”
واقعیت: در اغلب موارد، خار پاشنه علامت خاصی ندارد و درد به‌دلیل التهاب پلانتار فاشیاست.
- اشتباه رایج: “برای خار پاشنه باید حتماً جراحی کرد.”
واقعیت: اکثر بیماران با درمان‌های غیرجراحی و فیزیوتراپی بهبود پیدا می‌کنند. جراحی آخرین گزینه است.



نتیجه‌گیری

پلانتار فاشیاتیس و خار پاشنه از مشکلات شایعی هستند که می‌توانند کیفیت زندگی فرد را به‌شدت تحت تأثیر قرار دهند. اما با تشخیص درست، درمان هدفمند و پیگیری مناسب، اکثر بیماران بدون نیاز به جراحی و تنها با فیزیوتراپی و تمرین درمانی بهبود می‌یابند.

اگر دچار درد پاشنه هستید، به جای خوددرمانی یا تعلل در مراجعه، بهتر است با یک فیزیوتراپیست مشورت کنید تا علت دقیق درد شناسایی و درمان مناسب آغاز شود