دیسفانکشن های لگن

دیس‌فانکشن‌های لگن؛ وقتی تعادل ساختار کلیدی بدن به هم می‌ریزد

لگن (Pelvis) یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های بدن در حفظ تعادل، انتقال نیرو، ایستادن، راه رفتن و حتی عملکردهای داخلی مانند دفع، ادرار و عملکرد جنسی است. هرگونه اختلال در عملکرد این ناحیه می‌تواند باعث بروز دردها و محدودیت‌هایی شود که زندگی روزمره فرد را مختل می‌کند.


دیس‌فانکشن لگن چیست؟

دیس‌فانکشن لگن به اختلال در هماهنگی، ثبات یا عملکرد ساختارهای عضلانی، مفصلی یا عصبی لگن گفته می‌شود. این دیس‌فانکشن می‌تواند شامل ضعف عضلانی، سفتی بیش‌ از‌ حد، اختلال در هماهنگی عضلات کف لگن، دردهای ماندگار و حتی مشکلات مربوط به ارگان‌های داخلی باشد.


علائم شایع دیس‌فانکشن لگن

- درد مزمن در ناحیه لگن، پایین کمر یا کشاله ران
- درد هنگام نشستن طولانی، برخاستن یا راه رفتن
- درد در حین رابطه جنسی یا پس از آن
- بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع
- یبوست یا تکرر ادرار
- احساس فشار یا سنگینی در ناحیه کف لگن
- دردهای سیاتیکی با منشاء لگنی


شایع‌ترین علل اختلال عملکرد لگن

- بارداری و زایمان (مخصوصاً زایمان‌های سخت یا طولانی)
- جراحی‌های لگنی یا شکمی
- آسیب‌های ورزشی یا تصادفات
- وضعیت‌های نادرست بدنی یا نشستن طولانی‌مدت
- استرس و تنش‌های عصبی (که می‌تواند موجب انقباض مداوم عضلات کف لگن شود)
- افزایش سن و کاهش قدرت عضلات حمایتی
- بیماری‌های مزمن مانند اندومتریوز یا فیبروم‌ها


انواع رایج دیس‌فانکشن‌های لگن

۱-اختلالات عضلات کف لگن: شامل ضعف یا سفتی بیش‌ از حد عضلاتی که مثانه، روده و رحم را حمایت می‌کنند.

۲-دیس‌فانکشن مفاصل ساکروایلیاک: التهاب یا ناپایداری در محل اتصال لگن با ستون فقرات.

۳-عدم تقارن لگن: به‌هم‌ریختگی در تراز استخوان‌های لگن که موجب درد و محدودیت حرکتی می‌شود.

۴-پروپریوسپشن معیوب: کاهش درک بدن از موقعیت و حرکت لگن در فضا.

۵-افتادگی ارگان‌های لگنی (Pelvic Organ Prolapse): به‌خصوص در زنان پس از زایمان، که باعث فشار روی مثانه یا رحم می‌شود.

۶-دیس‌فانکشن جنسی ناشی از درد لگن: مانند واژینیسموس یا دیسپارونیا.


نقش فیزیوتراپی در درمان دیس‌فانکشن‌های لگن

فیزیوتراپی یکی از مؤثرترین روش‌های درمانی غیرتهاجمی برای بهبود دیس‌فانکشن‌های لگنی است. درمان‌ها بر اساس ارزیابی دقیق و متناسب با نیاز بیمار تنظیم می‌شوند. رویکردهای اصلی شامل موارد زیر هستند:

۱-آموزش و تمرین‌درمانی اختصاصی
- تمرینات تقویتی عضلات کف لگن (Kegel)
- تمرینات ریلکسیشن برای کاهش اسپاسم‌های عضلانی
- تمرینات تنفسی و اصلاح الگوهای حرکتی لگن
- اصلاح پوسچر برای کاهش فشار بر لگن

۲-درمان دستی (Manual Therapy)
- تنظیم مفاصل ساکروایلیاک و ستون فقرات
- تکنیک‌های آزادسازی مایوفاشیال برای عضلات کف لگن، گلوتئال و ادداکتورها
- تکنیک‌های درون لگنی (درمان داخلی برای سفتی یا درد عضلات خاص)

۳-درمان‌های مکمل
- بیوفیدبک: برای آموزش کنترل عضلات کف لگن
- الکتروتراپی و تحریک عضلانی جهت بهبود عملکرد عضلات
- درای نیدلینگ: جهت آزادسازی نقاط ماشه‌ای در عضلات مرتبط
- شاک‌ویو تراپی: در موارد درد مزمن عضلانی یا نقاط مقاوم به درمان



چرا نباید دیس‌فانکشن لگن را نادیده گرفت؟

بسیاری از افراد به دلیل خجالت یا کم‌اهمیت شمردن علائم، سال‌ها با درد یا بی‌اختیاری زندگی می‌کنند. اما این مشکلات در صورتی که در مراحل ابتدایی شناسایی و درمان شوند، قابل کنترل یا حتی درمان کامل هستند. فیزیوتراپی با دیدگاه دقیق و علمی می‌تواند به‌طور مؤثر کیفیت زندگی را بازگرداند.



نتیجه‌گیری

دیس‌فانکشن‌های لگنی ممکن است خاموش و پیشرونده باشند، اما نباید نادیده گرفته شوند. مراجعه به فیزیوتراپیست متخصص و شروع به‌موقع درمان می‌تواند بسیاری از علائم آزاردهنده را کاهش داده یا از بین ببرد. اگر شما یا اطرافیانتان علائم مرتبط با لگن را تجربه می‌کنید، همین حالا برای ارزیابی دقیق و درمان تخصصی اقدام کنید.